نظریه گفتمان بیداری اسلامی و فرایند اسلام گرایی در تاریخ معاصر

اسلام‌گرایی با سید جمال آغاز، با امام خمینی تحقق عملی و با رهبر انقلاب هدایت یافت

اسلام گرایی در جهان معاصر در حقیقت، شکل گیری تفکر اسلام انقلابی در جهان اسلامی است که با سید جمال الدین آغاز، با امام خمینی (ره) تحقق عملی یافت و با مقام معظم رهبری مدیریت و هدایت و در حقیقت غنی‌سازی شد.

 خبرگزاری فارس

Bottom of Form

گروه سیاست خارجی / حوزه سایر حوزه ها

92/02/14 - 12:33

شماره: 13920214000403

به گزارش خبرگزاری فارس، حسن بشیر دانشیار دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) در کنفرانس علما و بیداری اسلامی، با ارائه مقاله‌ای به طرح نظریه‌ای جدید در مورد فرایند «اسلام گرایی» در دوران معاصر پرداخت که از نظر خوانندگان می‌گذرد.

سه مرحله مهم در فرایند اسلام گرایی مطرح است که هر کدام به یکی از اندیشمندان و در حقیقت رهبران و علمای اسلامی وابسته می‌باشد.

مرحله اول، مرحله «بیدارگری اسلامی» است؛ دوره‌ای که سید جمال الدین اسد آبادی به عنوان بزرگترین شخصیت اسلامی در ایجاد آن نقش اساسی داشته است. در حقیقت، سید جمال الدین، بنیان گذار مرحله «بیدارگری اسلامی» است.

در این مرحله آغازین، شوک اصلی در جوامع اسلامی برای ایجاد خیزش به سمت اسلام گرایی واقعی، وارد شد. حرکت سید جمال الدین، یک حرکت تک بعدی نبود که فقط به دنبال نفی استعمارگرایی و سلطه غرب بر جهان اسلام باشد.

این حرکت به دنبال «بیدار کردن جوامع اسلامی» برای بازنگری مجدد در هویت اسلامی و باز تولید این هویت بر اساس اصول و مبانی اسلامی بود که می‌بایست در همه زمینه‌های زندگی شکل گیرد.

مرحله دوم، مرحله «بیدارسازی اسلامی» است. این دوره با ظهور امام خمینی (ره) به عنوان رهبر و شخصیت کاریزماتیک اسلامی که تاکنون جهان اسلام شاهد آن نبوده است، آغاز می گردد. امام خمینی (ره)، در حقیقت «بیدارسازی امت اسلامی» را نه تنها در حوزه فکری و اندیشه‌ای به وجود آورد، بلکه توانست، در حوزه عمل و اقدام نیز مهمترین گام را برای تحقق عملی حاکمیت اسلامی در جهان معاصر بر دارد.

امام(ره)، در حقیقت، بیدارسازی اسلامی را در دو حوزه «فکر» و «عمل» به عینیت واقعی تبدیل کرد و نمونه‌ای از اسلام واقعی را به جهانیان نشان داد. تحقق مرحله «بیدارسازی اسلامی» با بنیانگذاری «جمهوری اسلامی ایران» به اوج خود رسید. در حقیقت، تاسیس «جمهوری اسلامی ایران»، تجلی حرکت «بیدارسازی اسلامی در جهان معاصر» است.

این بیداری، نه تنها به دنبال ایجاد هوشیاری در جهان اسلام است، بلکه فراتر از آن، به دنبال ایجاد بیداری در همه جوامع انسانی است. لذا، پیام امام (ره)، یک پیام جهانی است که برای همه مسلمانان و مستضعفان جهان می‌باشد.

مرحله سوم، مرحله «بیداری اسلامی» است. این مرحله، با هدایت و رهبری حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای، مطرح و در صدد ساختارسازی جدید جهان اسلام بر مبنای اصول و مفاهیم ناب اسلامی است. این بازسازی ساختار جهان اسلام، یک بازسازی صوری و ظاهری نیست، بلکه در تلاش است که ساختارهای زیربنایی و روبنایی این جهان را بر اساس مبانی اسلامی تغییر داده و تثبیت کند.

رهبری معظم انقلاب، بیداری اسلامی را در همه حوزه‌های فکری و عملی مورد توجه قرار داده و اصول و مبانی و در حقیقت «نقشه راه» این پدیده اسلامی را ترسیم کرده‌اند.

مرحله «بیدارسازی اسلامی» که با نام امام خمینی (ره) پیوند خورده است، در حقیقت ظهور فکری و عملیاتی نظریه «جهان بینی فرانظری بیدارسازی اسلامی» را مطرح می‌کند که دارای ویژگی‌ها و عناصر گفتمانی ذیل است:

1- جهان بینی اعتقادی (هویت سازی امت اسلامی)

2- جهان بینی اجتماعی (ساخت امت اسلامی)

3- جهان بینی سیاسی (نظام سازی سیاسی اسلامی)

4- جهان بینی جهادی (مقاومت سازی امت اسلامی)

5- جهان بینی تربیتی (قدرتمندسازی فردی و اجتماعی جامعه اسلامی)

6- جهان بینی جهانی (بیداری جهانی در راستای اصول اسلامی)

این جهان بینی، زیربنا و اصول فکری- عملی مرحله «بیدارسازی اسلامی» است که بنیانگذار آن امام خمینی (ره) می‌باشد.

مرحله «بیداری اسلامی» مرحله‌ای است که در حقیقت، با هدایت فکری و عملی مقام معظم رهبری در جهان اسلام به وجود آمده است که این مرحله با چهار رویکرد اساسی شناخته می‌شود.

1- طرح نظریه گفتمان «بیداری اسلامی»

2- ایجاد منظومه معنایی «بیداری اسلامی»

3- تبیین و تفسیر بیدارسازی امام خمینی (ره) و

4- طراحی تفصیلی نقشه راه «بیداری اسلامی» است که این چهار رویکرد اساسی توسط رهبری انقلاب به شکل مبسوطی که می‌توان آن را در پنج گفتمان مهم ذیل مشاهده کرد، مطرح شده است:

اول: گفتمان ساخت نظریه بیداری اسلامی بر مبنای هدایت محوری و هویت سازی اسلامی

دوم: گفتمان الگوسازی فکری و عملیاتی بیداری اسلامی

سوم: گفتمان توانمند سازی سیاسی و بین‌المللی بیداری اسلامی

چهارم: گفتمان جهانی سازی بیداری اسلامی با رویکرد تمدن اسلامی

پنجم: گفتمان آینده نگری بیداری اسلامی با تاکید بر فراگیری حاکمیت اسلامی

عوامل اساسی موثر در ایجاد حرکت و پدیده «بیداری اسلامی» عبارتند از:

1- پیروزی انقلاب اسلامی

2- استمرار نظام جمهوری اسلامی ایران

3- بیانات و رهنمودهای امام(ره)

4- مدیریت معنایی و هدایت فکری و عملی مقام معظم رهبری

اسلام گرایی در جهان معاصر در حقیقت، شکل گیری تفکر اسلام انقلابی در جهان اسلامی است که با سید جمال الدین آغاز، با امام خمینی (ره) تحقق عملی یافت و با مقام معظم رهبری مدیریت و هدایت و در حقیقت غنی سازی شد.

انتهای پیام/خ