گفت و گو با دکتر بشیر رییس اولین همایش بین الملی روابط عمومی2

کمیته عملی همایش از معتبرترین اساتید حوزه وب تشکیل شده است 

http://www.iranpr.org/docs/article-pr/defaultnews.asp?id=1063

مصاحبه با فصلنامه تخصصی «افق پژوهشی»

مصاحبه با فصلنامه تخصصی «افق پژوهشی»

منبع: «افق پژوهشی»، فصلنامه تخصصی اداره کل آموزرش و پژوهش صدا و سیما، شماره 65، تابستان 1388، صص 12-7.

متن مصاحبه انتشار یافته

پژوهش خبری در رسانه

در گفتگو با دکتر حسن بشیر 

افق: جناب آقای دکتر بشیر، با قدردانی از شما به علت گفتگو با این نشریه و با توجه به اینکه روش های پژوهش در ارتباطات را تدریس می کنید، چه جایگاه و منزلتی برای تحقیق و پژوهش در رسانه قائل هستند؟

مصاحبه با خبرگزاری قران کریم درباره ارتباطات دینی و قرانی

خبرگزاری قران کریم (ایکنا) دوشنبه 23 شهریور 1388 17:04:31             شماره‌ خبر :464723 مخاطب‌محوری در کتاب‌های قرآنی و دینی/130 رئیس دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع):   ارتباطات دینی و قرآنی هیچ‌گاه دچار ریزش مخاطب نمی‌شود

گروه ادب: رئیس دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع) با تأکید بر ضرورت توجه مخاطب در فرایند ارتباطات دینی گفت: ارتباطات دینی و قرآنی هیچ‌گاه دچار ریزش مخاطب نمی‌شود، بلکه این ارتباط‌گران هستند که دچار مشکل انتقال پیام شده و به لحاظ اینکه نمی‌توانند شرایط و موقعیت‌های مناسب و به موقع تولید پیام دینی را درک کنند، مخاطبان خود را از دست می‌دهند.

مصاحبه با ایسنا درباره اعتمادسازی میان رسانه ها و مدیران کشور

                       رییس دانشکده‌ی ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع):

نوسان بسیاری در پروسه‌ی اعتمادسازی میان رسانه‌ها و مدیران کشور وجود دارد. سرویس: رسانه

1387/08/07

10-28-2008

خبرگزاری دانشجویان ایران - تهران

شاید بتوان گفت نوسان بیش از حدی در پروسه‌ی اعتمادسازی میان رسانه‌ها و مدیران کشور وجود دارد که این امر نیز خود نوعی از عوارض منفی رسانه‌یی است و در هر جامعه‌ای امکان بروز دارد؛ اما فراموش نکنیم نقش مدیران و رسانه‌ها در اعتمادسازی، یک حرکت تعاملی است که از دیدگاه این دو بخش‌ نسبت به یکدیگر ناشی می‌شود.

حسن بشیر - رییس دانشکده‌ی معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع) - در گفت‌وگو با خبرنگار رسانه‌ی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با بیان این مطلب اظهار کرد: اصولا اعتمادسازی حرکتی دو سویه است که در بسیاری از بخش‌های حیات اجتماعی و از جمله میان مدیران کشور و رسانه‌ها حائز اهمیت است. گرچه این حرکت روانی نوعی از برقراری اطمینان، و کاهش اضطراب از یکدیگر را میان این دو بخش اجتماعی ایجاد می کند، اما از طرفی باید توجه داشت این اطمینان، با چه شیوه‌ای و در چه حوزه‌ای از ارتباطات میان آن‌ها باید برقرار شود.

مصاحبه با ایسنا درباره کنفرانس جهانی شدن و رسانه ها در خاورمیانه

مصاحبه من با ایسنا درباره کنفرانس مسقط

خبرگزاری دانشجویان ایران - تهران

سرویس: رسانه

این مطلب که وسایل ارتباط‌ جمعی زمانی می‌توانند در توسعه‌ی کشور تاثیر مثبت داشته باشند که بر پایه‌ی منافع ملی استوار باشند و هم‌چنین آموزش، کلید تحول اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است؛ بنابراین موسسات عالی آموزشی و رسانه‌ها در این‌باره باید نقش اساسی در جامعه داشته باشند، ازجمله بندهای مورد تاکید در بیانیه‌ی نهایی کنفرانس "جهانی شدن و رسانه‌ها در خاورمیانه" بود.

دکتر حسن بشیر - رییس دانشکده‌ی معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) - در گفت‌وگو با خبرنگار رسانه‌ی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با بیان این مطلب اظهار کرد: کنفرانس "جهانی شدن و رسانه‌ها در خاورمیانه" توسط انجمن بین‌المللی ارتباطات جهانی (Global Communication Association) به ریاست دکتر یحیی کمالی‌پور - رییس دپارتمان ارتباطات دانشگاه پوردو (آمریکا) و سردبیر فصلنامه‌ی جهانی رسانه و با همکاری دانشگاه سلطان قابوس، دانشکده‌های البیان و مأذون در مسقط و هم‌چنین دانشگاه پوردو آمریکا برگزار شد.

 وی درباره‌ی اهداف کنفرانس افزود: ایجاد فضای علمی برای پژوهشگران رسانه‌ها در خاورمیانه برای مباحثه و تبادل نظر، تقویت همکاری و ارتباط مستمر میان موسسات علمی و پژوهشگران رسانه‌یی در منطقه‌ی خاورمیانه، بررسی و مطالعه‌ی آثار پدیده‌ی جهانی شدن در منطقه‌ی خاورمیانه، بررسی تاثیر جهانی شدن و رسانه‌ها بر فرهنگ، هویت و روابط بین‌المللی در خاورمیانه، بررسی و مطالعه‌ی نقش وسایل ارتباطات جمعی در زمان جنگ و بحران‌های مختلف و نیز تبادل تجربیات کشورهای مختلف منطقه درباره‌ی جهانی شدن و رسانه‌ها در سطح آکادمیک از جمله اهداف برگزاری این کنفرانس بود.

به گفته‌ی او هم‌چنین تاثیر فن‌آوری‌های ارتباطی جدید بر فرهنگ و هویت ملی در خاورمیانه، جوانان و رسانه‌ها در منطقه‌ی خاورمیانه، نقش رسانه‌های جمعی در روابط بین‌المللی، تاثیر برنامه‌های منفی رسانه‌ها بر مسلمانان منطقه‌ی خاورمیانه، بررسی جهانی‌سازی، رسانه، تنوع فرهنگی و مذهبی در خاورمیانه، بررسی و مطالعه‌ی نظریات مختلف ارتباطات جمعی در خاورمیانه، نقش رسانه‌ها در زمان جنگ و بحران‌های منطقه‌یی و بین المللی و بررسی و مطالعه‌ی الگوهای جدید در زمینه‌ی آموزش رسانه‌یی محورهای این کنفرانس جهت ارایه‌ی مقالات بودند

همایش ارتباطی در دانشکده علوم‌اجتماعی دانشگاه تهران

ارتباطات- همشهری‌آنلاین:
امسال روز جهانی ارتباطات به شکلی متفاوت‌تر از سال‌های قبل برگزار خواهد شد.

به گزارش مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ای همشهری، امسال روز جهانی ارتباطات به شکلی متفاوت‌تر از سال‌های قبل برگزار خواهد شد.

نوید این تغییر و تحول، برگزاری اولین همایش بزرگ ارتباطات اسلامی - ایرانی است که در روز شنبه 28 اردیبهشت ماه در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار خواهد شد.  آنچه در ادامه می‌آید صحبت‌های دکتر حسن بشیر، دبیر این همایش و رئیس دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) است که درباره اهداف و برنامه های برگزاری این همایش ایراد شده است

هر سال، ما برای روز جهانی ارتباطات یک کار جدی انجام می‌دهیم. روز جهانی ارتباطات روزی است که تقریباً بحث ارتباطات در سطح جهانی به شکل در ابعاد مختلف مطرح می‌شود و در ایران و کشورهای مختلف نیز مراسم ویژه‌ای با تکیه بر موضوعات مرتبط برگزار می‌شود. اما امسال یک کار جدیدی در شرف انجام است و آن عبارتست از  تجمع بزرگ همه دانشکده‌ها و گروههای ارتباطی دانشگاهی که در کشورمان مشغول فعالیت هستند و از آنجایی که  عمده دانشکده‌ها یا گروه‌های علمی ارتباطات در تهران هستند، این همایش سعی دارد به مناسبت روز جهانی ارتباطات، این مراکز آموزشی را کنار هم جمع کند.
این ایده که چنین مجموعه‌ای در کنار همدیگر جمع شوند، برای اولین بار در این حوزه اتفاق می‌افتد و در عین حال اتفاق بسیار مهم و قابل توجهی است. اقبال و مشارکت این دانشکده‌ها بی‌نظیر بوده است و آنها به شکل جدی در این زمینه مشارکت موثر و همکاری صمیمانه داشته‌اند.

در کنار ایده تجمع که ایده‌ای بسیار مهم بود، ایده بعدی این است که در سال جاری که با عنوان سال نوآوری و شکوفایی نام گذاری شده است، تلاش بر این است که در بحث ارتباطات اسلامی و ایرانی حرف جدیدی ارایه شود که این حرف، قاعدتاً می‌بایست از طرف همه دانشکده‌ها زده شود.

با مشارکت جمعی در این زمینه هم همکاری بسیار خوبی شد. در بحث ارتباطات گرایش‌ها، ایده‌ها و جهتگیری‌های مختلفی داریم. فرض کنید بحث میان رشته‌ای بودن علم ارتباطات، بحث بسیار مهمی است. مباحث میان رشته‌ای مانند نسبت بحث‌های علوم اجتماعی و علوم ارتباطی با زمینه‌های اسلامی و بومی امر بسیار مهمی است که می‌بایست بدان توجه جدی شود. رویکرد دیگر، غنی‌سازی مطالعات اسلامی دراین زمینه است و رویکرد دیگر، نگاه ایرانی با تاکید بر بومی‌سازی علوم اجتماعی و علوم ارتباطات است که این زمینه هم مورد توجه بسیاری از اندیشمندان در این حوزه عملی و مطالعاتی است.

بنظر می‌رسد که این همایش می‌تواند بسیاری از محورهای مهم و مفید در این زمینه را مطرح و مورد بحث و بررسی قرار دهد. 
با توجه به  استقبال اساتید و دانشجویان در این زمینه ها سبب شد تا ایده پایه‌ای این همایش شکل بگیرد.

برنامه همایش به این شکل خواهد بود که ابتدا دییر همایش سخنرانی می‌کند و سپس  یکی از اساتید برجسته علم ارتباطات سخنرانی خواهد کرد.

سخنران بعدی یکی از مسئولین دست اندرکار در حوزه ارتباطات است. همایش با پنل گسترده‌ای از مدیران و روسای دانشکده‌های ارتباطات ادامه پیدا می‌کند.

در این پنل محوریت صحبت تحت عنوان نوآوری و شکوفایی در ارتباطات اسلامی ایرانی خواهد بود. انتظار ما این است که ایده‌ها و محورهای مهم مدنظر اساتید و مدیران علمی کشور و نیز دغدغه‌های آنان در این رابطه مطرح شود.

بعد از این پنل، بخش پرسش و پاسخ میان اساتید و دانشجویان را خواهیم داشت تا با مشارکت دانشجویان و اساتید در این زمینه مباحث مهم بحث به گفتگو گذاشته شود.

بعد از برگزاری پنل، مراسم اختتامیه توسط یکی از اساتید برجسته برگزار می‌شود. این مراسم؛ مراسم مفصل شامل سخنرانی نخواهد بود چرا که هدف اصلی این مراسم، جمع آوری همه مراکز علمی مختصص در ارتباطات زیر یک چتر و تحت لوای نام روز جهانی ارتباطات است. طرح اولویت‌های علمی و آموزشی و پژوهشی در زمینه نوآوری و شکوفایی ارتباطات اسلامی ایرانی یکی دیگر از اهداف مهم این همایش است.

نهایتا از اهداف عمده در این زمینه، ایجاد دبیرخانه دائمی برای این همایش است که بتواند هر سال و به شکل مداوم این همایش را برگزار کند. در سال های بعد، در کنار این کارها و علاوه بر بزرگداشت روز ارتباطات جهانی، برنامه‌های جنبی مانند همایش‌های موردی و تخصصی را مدنظر خواهیم داشت. بزرگداشت‌هایی برای اساتید خواهیم داشت، رونمایی از کتاب‌های مهم ارتباطی و تشویق و تقدیر از نویسندگان و پژوهشگران برجسته در این زمینه از سایر ایده‌هایی است که امیدواریم امکان تحقق آنها فراهم شود.

امیدواریم این تجمع یک تجمع پر برکتی برای ایجاد دبیرخانه، حرکت‌های بعدی علمی، وحدت رویه، وحدت نظر، وحدت علمی برای همه دانشکده های ارتباطات در زمینه آموزش، پژوهش تالیف، ترجمه و تحقیقات مختلف در زمینه های ارتباطات و سایر زمینه‌های مرتبط با علوم ارتباطات باشد. این خلاصه ای بود از کار هایی که می‌خواهد انجام شود.

لازم به ذکر است که همایش مزبور با هماهنگی‌های انجام شده تحت کمیته برگزاری همایش متشکل از روسای دانشکده‌ها و مدیران گروه‌های ارتباطات شامل دانشگاه تهران، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه امام صادق (ع)، دانشکده صداو سیما ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، ، دانشکده خبر، دانشکده ارتباطات سوره، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز تشکیل شده که با همکاری فرهنگسرای رسانه سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران این همایش را برگزار می‌کنند. تمامی این عزیزان کمال همکاری در برگزاری این همایش داشته‌اند.
برنامه روز شنبه 28 اردیبهشت ساعت 4 تا 6 در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران سالن ابن خلدون برگزار خواهد شد.

بخش دوم مصاحبه من با ایکنا

سه شنبه 10 اردیبهشت 1387 11:04:47             شماره‌ خبر :244589

خبرگزاری قرانی ایران واکاوی شیوه‌های نوین در گستره دین /11 یک دکترای ارتباطات: نبود تناسب میان حوزه سنتی و حوزه مدرن، ارتباطات دینی را دچار ضعف می‌کند

گروه اجتماعی: نبود تناسب و تعامل میان حوزه سنتی و حوزه مدرن انتقال پیام، زمینه‌ساز بروز بسیاری از نقاط ضعف در حوزه ارتباطات دینی است. «حسن بشیر» دکترای ارتباطات و رئیس دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع) در بخش نخست گفت‌وگوی خود با خبرگزای قرآنی ایران (ایکنا) به نقد ارتباطات سکولار که نسبت به ارتباطات دینی در بی‌توجهی معناداری به سر می‌برند، پرداخت و ناهماهنگ بودن شیوه‌های انتقال مفاهیم دینی با نیاز مخاطبان را به‌عنوان مسأله‌ای مهم ـ که توسط مراکز تبلیغات مورد غفلت واقع می‌شود ـ گوشزد کرد. وی در ادامه این گفت‌وگو با تأکید بر پرهیز از بی‌توجهی به روح پیام در مسیر انتقال مفاهیم دینی گفت: بدون شناخت کافی از ابزارهای نوین و تنها با داشتن سخت‌افزارها نمی‌توان به کارآیی مناسب دست یافت. این کارشناس امور ارتباطات و رسانه‌ها شناخت کافی از نیازهای ‌مخاطبان را در تهیه برنامه‌های فرهنگی ضروری دانست و تصریح کرد: تهیه برنامه‌های مناسب برای اقشار مختلف در جامعه مستلزم شناخت کافی از نیازهای واقعی افراد است چراکه گاهی استفاده از ابزارهای سنتی ارتباطات ما را به هدف ایده‌آل نزدیک می‌کند، همچنین گاهی نیز لازم است برای جذب مخاطب از ابزارهای نوین استفاده کرد، در هر دو صورت آنچه که در این فرآیند باید به آن توجه کرد روح پیام دین است زیرا بی‌توجهی به این موضوع اشاعه مفاهیم دینی را در جامعه با مشکل روبه‌رو می‌سازد.  استاد دانشگاه امام صادق: با وجود اینکه همه مشکلات مربوط به حوزه دین نباید ناشی از ضعف در ارتباطات دینی دانست اما می توان گفت که ضعف در ارتباطات دینی می تواند، منشاء بسیاری از مشکلات در این حوزه باشد. استاد دانشگاه امام صادق(ع)با بیان این مطلب که در ارزیابی عملکرد ابزارهای مختلف ارتباطی در زمینه اشاعه دین هنوز مطالعه جدی و علمی شکل نگرفته تا بتوان عملکرد واقعی این حرکت را بررسی کرد، تصریح کرد: اگرچه موفقیت‌های نسبی در این زمینه حاصل شده و حضور دین در فضای مجازی اینترنت و وبلاگ‌ها گسترش بسیار زیادی پیدا کرده است اما توجه به این نکته که یکی از مشکلات اینگونه فضاها فقدان ایمان در انتقال مفاهیم است، را نیز باید مدنظر داشت و در زمینه میزان اقبال این روش‌ها در جذب افراد به‌صورت عملی و رفتاری و اینکه هزینه‌های صرف شده در این حوزه‌ها تا چه حد موفقیت و نتیجه مثبت کسب کرده‌اند را باید با دقت بیشتری مورد بررسی قرار داد. این دکترای ارتباطات با اشاره به این مطلب که ماهیت اطلاع‌رسانی فوری وسایل ارتباطی نوین را می‌توان به عنوان عامل خنثی کننده در مقابل تبلیغات ضد دینی نامید، گفت: فضای مجازی و ارتباطات نوین اگر ایمان‌ساز به معنای کامل آن نباشند، اما می‌تواند به لحاظ ماهیت اطلاع‌‌رسانی فوری مانع ایجاد بدعت و انحراف در دین شوند که این شیوه از اطلاع‌رسانی نیازمند به‌روز بودن و مطرح شدن به شیوه های مناسب هستند تا باعث ایجاد تبلیغات منفی نشود. بشیر در ادامه تأکید کرد: امروزه تبلغیات منفی در حوزه دین از طریق رسانه‌های نوین از جمله تولید فیلم‌های سینمایی، اینترنت و ماهواره در حال انتشار وسیع هستند که این پدیده در درجه اول نیازمند مطالعه دقیق و به‌روز این موارد توسط مراکز متخصص در حوزه تبلیغاتی است به نحوی که به این موارد کاملاً آگاه شوند و در مراحل بعدی نیازمند تهیه پاسخ‌های مناسب و به‌کارگیری شیوه‌های درست برای مقابله هستند که گاهی از طریق بکارگیری ابزارهای نوین ارتباطی امکان‌پذیر است. سردبیر ماهنامه تخصصی «نامه ارتباطات و دین» در پاسخ به سؤال خبرنگار ایکنا مبنی بر اینکه «آیا ورود برخی بدعت‌ها و فعالیت‌های نوظهور را می‌توان ناشی از ضعف در حوزه ارتباطات دینی دانست؟» گفت: نمی‌توان همه مشکلات مربوط به حوزه دین را ناشی از ضعف در ارتباطات دینی دانست اما می‌توان گفت که ضعف در ارتباطات دینی می‌تواند منشأ بسیاری از مشکلات در این حوزه شود. وی در ادامه افزود: هنگامی که مسئولان تبلیغات اسلامی در هر سطح و رده‌ای که باشند، نتوانند مشکلات حوزه دین را به‌خوبی تشخیص دهند، نهایتاً نمی‌توانند پاسخ‌های مناسب را تهیه کنند و از رسانه نوین با وجود دسترسی آسان، استفاده بهینه کنند. بشیر افزود: کم‌کاری متولیان مذهبی موجب می‌شود که بسیاری از پیام‌های دینی نه تنها تأثیرگذار نباشند، بلکه خود در برخی سطوح مشکل‌ساز باشند؛ این مشکلات هر چند در متن دین نیستند اما می‌تواند موانعی برای انتقال مفاهیم دینی توسط شیوه‌های سنتی نیز ایجاد کند. این دکترای جامعه‌شناسی درادامه با اشاره به تأثیر بی‌نظیر رسانه‌های تصویری در زمینه انتقال پیام گفت: نهادهای دینی به هر دو شکل سنتی و مدرن در زمینه حوزه برقراری ارتباطات دینی مسئولیت دارند و این مسئولیت را نمی‌توان مورد اندازه‌گیری قرار داد؛ همه این نهادها به مقدار توانایی و امکاناتی که دارند مسئول هستند و این توانایی خود نوعی از مسئولیت را ایجاد می‌کند. این استاد روابط بین‌الملل با بیان این مطلب که نبود تناسب و تعامل میان حوزه سنتی و حوزه مدرن انتقال پیام، زمینه‌ساز بروز بسیاری از نقاط ضعف در حوزه ارتباطات دینی است، یادآوری کرد: در صورتی‌که مفاهیم دینی، بدون شناخت مخاطب و شیوه‌های مناسب مطرح شوند، حتی اگر بهترین رسانه‌های مدرن در اختیار باشد، قطعا نمی‌تواند تاثیرات مناسب را به همراه داشته باشد و تنها با داشتن امکانات رسانه‌ای بهتر، نمی‌توان یقین داشت که تمامی ضعف‌ها مرتفع شوند چون ضعف‌های ارتباطی همانگونه که به نوع ابزار مرتبط هستند، به محتوا و شیوه‌های انتقال مفاهیم نیز وابسته‌اند.  ضعف رسانه های نوین در انتقال مفاهیم دینی رسانه‌های نوین بویژه رسانه‌های تصویری نمی‌توانند کاملاً مفاهیم دینی را منتقل کنند چون از نوعی تقلیل گرائی در این زمینه برخوردار هستند. نبود جذابیت در ابزارهای ارتباطی حوزه دین از جمله وبلاگ‌ها و برنامه‌های تلویزیونی از جمله مباحث مطرح شده در این گفت‌وگو بود که بشیر در پاسخ گفت: رسانه‌های نوین به‌ویژه رسانه‌های تصویری نمی‌توانند کاملاً مفاهیم دینی را منتقل کنند چون از نوعی تقلیل‌گرایی در این زمینه برخوردار هستند. این دکترای ارتباطات در ادامه با اشاره به این مطلب که مدت زمان زیادی از حضور رسانه‌ها در ممالک اسلامی نمی‌گذرد، افزود: نمی‌توان همه مفاهیم دینی را مثلاً از طریق تلویزیون منتقل کرد چون تاریخ حضور این رسانه‌ها در جوامع اسلامی زیاد طولانی نیست و نیازمند تجربه طولانی‌تری هستیم تا بتوانیم برنامه و پیام مناسب برای انتقال مفاهیم دینی توسط این رسانه را ایجاد کنیم البته با فعالیت‌هایی که در چند سال اخیر در این زمینه صورت گرفته می‌توان به حضور پررنگ همراه با جذابیت رسانه‌ها در این حوزه امید داشت. بشیر در ادامه با بیان این مطلب که مراکز تبلیغاتی بدون آشنایی با علوم مرتبط با تبلیغات نوین نمی‌توانند با ابزارهای نوین، پیام دینی را به شکل مناسب اشاعه دهند، تأکید کرد: حوزه‌های علمیه و مراکز تبلیغاتی خود با شیوه‌های تبلیغاتی آشنایی نسبتاً کاملی دارند، آنچه که در این زمینه مهم است، آشنایی آنان با شیوه‌های علمی جدید در این زمینه است. این استاد ارتباطات معتقد است که شیوه‌های سنتی با وجود اینکه هنوز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند ـ مخصوصاً در زمینه ارتباطات چهره به چهره ـ باید با روش‌ها و ابزارهای نوین تکمیل شوند. رئیس دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) در پایان گفت: بهره‌برداری از ابزارهای نوین ارتباطی نیازمند آشنا شدن به عملکرد آنهاست که این آشنایی جز از طریق آشنا شدن به مسائل علمی آنها امکان‌پذیر نیست بنابراین در این زمینه باید به دانش‌های جدید مسلح شد.

بخش اول مصاحبه من با ایکنا

یکشنبه 08 اردیبهشت 1387 13:38:12             شماره‌ خبر :244213

خبرگزاری قرانی ایران  واکاوی شیوه‌های نوین در گستره دین / 8 یک کارشناس ارتباطات: ارتباط از نوع سکولار که تنها به دنیا نظر دارد ارتباطی ناقص است

گروه اجتماعی: ارتباطات سکولار که تنها به دنیا نگاه می‌کند و از جهان ماورا غافل است، طبعاً ارتباطات کاملی نیست در حالیکه دین یک شیوه جامع ارتباطی است که بر پایه رابطه انسان با خدا، انسان با طبیعت، انسان با انسان دیگر و انسان با سایر موجودات متکی است. «حسن بشیر» دکترای ارتباطات و رئیس دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع) در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ایران با بیان این مطلب افزود: اصولاً دین یک شیوه جامع ارتباطی است که بر پایه رابطه انسان با خدا، انسان با طبیعت، انسان با انسان دیگر و انسان با سایر موجودات متکی است بنابراین، ارتباطات در متن دین وجود دارد و اگر ارتباطات دینی وجود نداشته باشد، اصولاً دینداری به معنای کامل آن وجود نخواهد داشت. این دکترای ارتباطات تصریح کرد: به عبارت دیگر، تنظیم ارتباطات انسان با خدا و سایر موجودات باید متکی بر جهان‌بینی‌ دینی باشد و اگر اینگونه نباشد، طبیعتاً دینداری انسان از نوعی انحراف برخوردار خواهد شد لذا یکی از مهم‌ترین ملزومات گسترش ارتباطات در حوزه دین، تجدیدنظر در نگاه انسان به ارتباطات نهفته است.  یک دکترای ارتباطات: در دنیای مجازی، انسان نوعی از ارتباط مجازی را دنبال می‌کند که به هیچ وجه نمی‌تواند فرهنگ‌سازی مورد نظر در ارتباطات میان‌فردی و میان‌گروهی و به‌طور کلی ارتباطات میان‌فرهنگی را محقق سازد وی در ادامه به نقد ارتباطات از نوع سکولار پرداخت و افزود: ارتباطات سکولار که تنها به دنیا نگاه می‌کند و از جهان ماورا غافل است، طبعاً ارتباطات کاملی نیست و از ضعف جدی برخوردار است و نمی‌تواند تشنگی انسان را برطرف کند لذا برای آنکه ارتباطات به معنای واقعی خود دست یابد نیازمند آن است که رابطه مناسبی با مبانی دین ایجاد شود. عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع) با اشاره به لزوم توجه به جامعیت اسلام تصریح کرد: این جامعیت نیازمند ایجاد ابزارها و شیوه‌های ارتباطی است که بتوان توسط آنها پیام جامعیت اسلامی را به انسان‌ها رساند و در این راه باید با توجه به فرهنگ جوامع به انتقال مفاهیم دینی پرداخت. سردبیر ماهنامه تخصصی «نامه ارتباطات و دین» در پاسخ به سؤال خبرنگار ایکنا مبنی بر چگونگی به‌کارگیری شیوه‌های نوین ارتباطی در راستای اشاعه مفاهیم دینی گفت: کشف ابزارها و شیوه‌های سنتی هر فرهنگ علاوه بر ابزارهای نوین ارتباطی، برای اشاعه و گسترش مفاهیم اسلامی امری بسیار مهم است. وی در ادامه اظهار کرد: قطعاً رسانه‌های نوین به‌ویژه کانال‌های تلویزیونی و اینترنت قدرت فراوانی برای انتقال پیام دینی، همانند سایر پیام‌های دیگر دارند اما ارتباطات میان‌فرهنگی که بر پایه ارتباطات انسانی استوار است، از اهمیت ویژه‌ای در این زمینه برخوردار است. این کارشناس ارتباطات افزود: اصولاً رابطه رودرروی انسانی به مراتب بیش از ابزارهای مجازی و الکترونیکی می‌تواند تأثیرگذار باشد که متأسفانه امروزه این موضوع به شدت مورد غفلت واقع شده است. نویسنده کتاب «هویت اسلامی در قرن بیست و یکم: چالش تجدد» به ناتوانی وسایل ارتباطات جمعی مجازی در ایجاد ارتباطات دینی به‌صورت جمعی اشاره کرد و افزود: بازگشت حقیقی انسان به مفاهیم و اصول دینی زمانی اتفاق می‌افتد که در یک فرهنگ جمعی، معنای دین درک و مورد عمل قرار گیرد لذا می‌بینیم که اسلام بر مسائل اجتماعی و اعمال جمعی به شدت تأکید می‌کند. وی یادآوری کرد: این در حالی است که در دنیای مجازی، انسان نوعی از ارتباط مجازی را دنبال می‌کند که به هیچ وجه نمی‌تواند فرهنگ‌سازی مورد نظر در ارتباطات میان‌فردی و میان‌گروهی و به‌طور کلی ارتباطات میان‌فرهنگی را محقق سازد. رئیس دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) در ارزیابی میزان کاربرد ابزارهای نوین و سنتی در اشاعه مفاهیم دینی با تأکید بر این مطلب که امکان مقایسه این دو ابزار باهم اصولاً وجود ندارد، گفت: ابزارها با شیوه‌های به‌کار رفته معنا پیدا می‌کنند، اگر با استفاده از ابزارهای ارتباطی سنتی مفاهیم جدید در قالب‌هایی نو بازگو شوند، قطعاً تاثیرگذار هستند.  ابزارهای تحقق ارتباط مؤثر محتوا، شیوه و ابزار برای تحقق یک ارتباط مؤثر از عوامل مهمی هستند که نه تنها در گسترش مفاهیم دینی باید مورد توجه قرار گیرند، بلکه در هر نوع تبلیغی نیز می‌توانند تأثیرگذار باشند بنابراین برای انتقال مفاهیم دینی تنها به ابزارهای نوین رسانه‌ای نباید متکی باشیم وی در ادامه تأکید کرد: اما اگر شیوه طرح مفاهیم مورد نظر با ابزارهای نوین به گونه‌ای سنتی و غیر جذاب مطرح شوند، قطعاً مورد استقبال قرار نخواهند گرفت بنابراین، این ابزار نیست که تنها می‌تواند درجه ارتباط را تعیین کند و انتقال مفاهیم را محقق سازد بلکه شیوه‌های طرح مفاهیم نیز از اهمیت ویژه‌ای برخودار است. این دکترای ارتباطات در ادامه گفت: محتوا، شیوه و ابزار برای تحقق یک ارتباط مؤثر از عوامل مهمی هستند که نه تنها در گسترش مفاهیم دینی باید مورد توجه قرار گیرند، بلکه در هر نوع تبلیغی نیز می‌توانند تأثیرگذار باشند بنابراین برای انتقال مفاهیم دینی تنها به ابزارهای نوین رسانه‌ای نباید متکی باشیم. وی در ادامه با اشاره به اهمیت شیوه‌های سنتی موجود در هر فرهنگی افزود: در هر فرهنگی شیوه‌های سنتی ارتباط وجود دارد که در بسیاری از مواقع بیش از رسانه‌های نوین می‌توانند تأثیرگذار باشند که کشف این رسانه‌ها و شیوه‌های سنتی برای رساندن پیام اسلامی بسیار مهم است. این کارشناس ارتباطات در ادامه اظهار کرد: در حال حاضر حوزه‌های علمیه و مراکز تبلیغاتی اسلامی هم از امکانات سنتی و هم از امکانات نوین رسانه‌ای به شکل نسبتاً خوبی بهره‌مند هستند آنچه که در اینجا با نوعی اشکال روبه‌روست بی‌توجهی به محتوا و زبان انتقال مفاهیم دینی است که نوع مخاطب در آن لحاظ نمی‌شود. وی افزود: انتخاب شیوه‌های انتقال مفاهیم دینی متناسب با مخاطب مسأله‌ای است که هنوز چندان مورد توجه مراکز تبلیغاتی قرار نگرفته است در این زمینه توجه به این نکته لازم است که بهره‌برداری از شیوه‌های مناسب برای هر قشر اجتماعی، فرهنگ‌های متفاوت، زبان‌های مختلف، ملل و قومیت‌های گوناگون با مطالعه قبلی در مورد این افراد توأم باشد تا به این شکل بتوان توسط این شیوه‌های مناسب، پیام را تولید و با ابزارهای مناسب منتقل کرد. ادامه دارد...