مصاحبه پانا با دکتر بشیر

Top of Form

خبرگزاری پانا

گفت و گوی تفضیلی پانا با پژوهشگر برتر سال 90 در حوزه رسانه :
کشف بسیاری از ناگفته‌ها از میان گفتمان رسانه‌های جهان

خبرگزاری پانا: جلد دوم کتاب «رسانه‌های بیگانه: قرائتی با تحلیل گفتمان» که توسط انتشارات سیمای شرق به چاپ رسیده است به عنوان پژوهش برتر سال 1390 انتخاب گردید.

به گزارش خبرنگار فرهنگی پانا، چهارشنبه 29 آذرماه 1391 در محل سالن آمفی تئاتر مرکزی دانشگاه صنعتی شریف با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از جلد اول و دوم کتاب «رسانه‌های بیگانه: قرائتی با تحلیل گفتمان» نوشته دکتر حسن بشیر رونمایی شده و جلد دوم این کتاب که توسط انتشارات سیمای شرق به چاپ رسیده است به عنوان پژوهش برتر سال 1390 انتخاب گردید. 

در همین راستا با حسن بشیر پژوهشگر برتر به گفت و گو نشستیم:

عنوان کامل پژوهش شما که برتر شناخته شد چه بود و چه مدت زمانی را صرف انجام آن کردید؟

عنوان کامل: رسانه های بیگانه: قرائتی با تحلیل گفتمان از مجموعه «تحلیل گفتمان رسانه های جهان» است. به عبارت دیگر عنوان کلی «تحلیل گفتمان رسانه های جهان» است که هر سال کتابی در این زمینه با عنوان «رسانه های بیگانه: قرائتی با تحلیل گفتمان» منتشر خواهد شد و در این زمینه تا کنون دو کتاب اول و دوم در دو سال اخیر منتشر شده و کتاب سوم این طرح در پایان سال جاری و در حقیقت اوایل سال آینده منتشر خواهد شد.

جزئیاتی از این پژوهش توضیح دهید؟ و مهمترین بخش پژوهشتان کدام بخش است؟

در حقیقت این پژوهش در صدد این است که گفتمان رسانه ای رسانه های جهان را درباره مهمترین موضوع های جاری بررسی کند. بنابراین در هر ماه ده ها و گاهی بیش از یکصد نشریه معتبر جهانی به زبان های مختلف بررسی و موضوع های مهم و در حقیقت هدفمند انتخاب و مطالب مرتبط برای تحلیل انتخاب و با شیوه خاصی که به نام «روش عملیاتی تحلیل گفتمان» (پدام) (Practical Discourse Analysis Method) (PDAM) مورد تحلیل قرار می گیرند.

این روش را اینجانب با بررسی روش های مختلف تحلیل گفتمان به ویژه روش فرکلاف که معروف هست، ابداع کرده ام که به شکلی طراحی شده و در مرحله ای و فرایندی تحلیل گفتمان انجام می گیرد. به همین دلیل است که این روش به نام روش عملیاتی تحلیل گفتمان نامیده شده است که عملیاتی بودن آن ویژگی مهم آن است.

بنابراین اگر بخواهم به سوال شما پاسخ بدهم باید بگویم که مهمترین بخش این پژوهش، یا به عبارت بهتر، این پژوهش دارای دو ویژگی مهم است: اولین ویژگی، این است که یک مطالعه وسیعی از بسیاری از نشریات مهم جهان است که در هر ماه بطور مداوم صورت می گیرد و مطالب مهم مرتبط با موضوع مورد نظر انتخاب و بررسی و تحلیل می شوند. دومین ویژگی این است که این تحلیل با روش «پدام» انجام می گیرد که روایی و پایایی آن توسط پایان نامه های مختلف، مقالات علمی-پژوهشی متعدد و نیز برخی از طرح های دیگر به اثبات رسیده است.

تأثیر این پژوهش در افکار عمومی و رسانه ها چگونه خواهد بود؟

یکی از ویژگی های مهم تحلیل گفتمان این است که بسیاری از ناگفته ها را با این روش می توان کشف نمود و برای خوانندگان مطرح کرد. به عبارت دیگر در این روش می توان آنچه که ناگفته است از متن و زمینه های مرتبط با متن کشف نمود و برجسته کرد. بنابراین تأثیر این پژوهش را می توان بر افکار عمومی و رسانه ها را از چندین منظر مطرح کرد:

اول: اینکه در هر ماه مهمترین گزارش های خبری جهان در مورد مسائل مخلتف ایران، منطقه، اسلام و انقلاب اسلامی، بیداری اسلامی، فلسطین، جنبش های مردمی جهان،  و غیره که موضوع ها مهمی برای جامعه ما می باشند، مطالعه و بررسی و تحلیل می شوند، خود می تواند یک رویکرد مهمی باشد که قطعاً با تحلیل ها مقطعی و موردی متفاوت بوده و شیوه ای برای درک بهتر از رسانه های جهان را به افکار عمومی مردم و رسانه های داخلی کشور می دهد.

دوم: شیوه انتخاب نشریه، مطالب، روش تحلیل، ایجاد رابطه میان مطالب علمی و تحلیل های رسانه ای، می تواند به عنوان یک روش مهم برای شیوه مطالعه این گونه مسائل را به خوانندگان و رسانه ها نشان دهد.

سوم: در همه این تحلیل ها تلاش شده است که بسیاری از مفاهیم جدید خلق و ابداع شوند که نوعی مفهوم سازی و در حقیقت شیوه ای از نظریه پردازی در این زمینه است که بنظر می رسد می تواند در مطالعات و تحلیل های موجود در سطح کشور تاثیرات خودش را نشان دهد.

چهارم: کشف ناگفته ها از میان گفتمان رسانه های جهان که به نحوی دیپلماسی رسانه ای کشورهای مختلف یا گروههای قدرتمند جهان را منعکس می کند و طرح آنها به زبان قابل استفاده برای عموم، خود یکی از مهمترین مسائلی است که می تواند هم برای افکار عمومی جاذبه و تاثیرات خودش را داشته باشد و هم برای رسانه های دیگر به عنوان یک بستر جریان سازی خبری مطرح شود.

پنجم: این شیوه عملیاتی از مطالعه می تواند به عنوان یک درسنامه ای برای دانشجویان و حتی اساتیدی که مایلند نمونه هایی از مطالعات موردی را به دانشجویان در کلاس های مرتبط ارائه دهند، باشد که این خود یک دست آورد مهمی است و می توان ادعا کرد که چنین کاری تا کنون به شکل جامع و با شیوه ای مشخص در سطح تحلیل گفتمان صورت نگرفته است.

تاثیرات مثبت این پژوهش را چگونه ارزیابی می کنید؟

پاسخ: همانگونه که در پاسخ سوال قبلی گفته شد، تاثیرات زیادی در حال حاضر و در آینده برای این پژوهش متصور است که به بخشی از آنها اشاره شد. علاوه بر آن در آینده و با توجه به اینکه این طرح همچنان ادامه داشته و امیدوارم حداقل ده مجموعه کتاب در این زمینه در مدت ده سال که هر سال یک کتاب از آن منتشر خواهد شد، عرضه شوند، می توان به اثرات مفید و مثبت این طرح اشاره نمود.

یکم: این مجموعه کتاب کرونولوژی تحولات گفتمانی جهان را به صورت مداوم نشان خواهد داد که یک اثر غنی از گفتمان سالهای گذشته را نشان می دهد که قطعا می تواند در حوزه های علمی مورد استفاده قرار گیرد.

دوم: با وجود این تحلیل ها می توان سیاست رسانه ای کشورها را کشف نمود و دولتمردان و مسئولان نیز می توانند با شناخت بهتر از دیپلماسی رسانه های جهان تصمیمات لازم را اتخاذ کنند.

سوم: مطالعات مقایسه ای میان گذشته و آینده با چنین مطالعاتی شکل عملیاتی بخود خواهند گرفت که یک امر مهم برای کشف تحولات و فرایند سیاست های گفتمان رسانه ای در سطح جهان است.

 چهارم: وجود چنین مطالعاتی می تواند شیوه های مختلف بازنمایی و برجسته سازی رسانه ای را مشخص و به نوعی تجربه رسانه ای دست اندرکاران رسانه های دولتی و خصوصی را غنی تر سازد که خود این امر در تحول رسانه ای کشور بسیار حائز اهمیت است.  

آیا جای خالی این پژوهش در فضای رسانه و جامعه ارتباطات احساس می شد؟

پاسخ: اگر چنین نبود قطعا انجام نمی گرفت. این طرح یک طرح علمی-عملیاتی است و به شیوه تخصصی- عمومی به نگارش در آمده و مخاطبان آن هم افراد عمومی جامعه و هم افراد متخصص و دانشگاهی است. به عبارت دیگر تلاش شده است که مطالب علمی سنگین در این پژوهش و در حقیقت در این کتابها به صورت ساده تر بیان شوند و رابطه آنها با گفتمان رسانه ای توضیح داده شود و شیوه بهره برداری از این مطالب علمی در قرائت رسانه ها آموزش داده شود. همانگونه که گفته شد علیرغم اینکه ما شاهد تحلیل های مختلف در رسانه های گوناگون کشور در رابطه با رسانه ها می باشیم اما این شیوه مداوم برای قرائت رسانه ها تا کنون مشاهده نشده، یا کمتر دیده شده است که امیدوارم در آینده شاهد گسترش چنین مطالعاتی باشیم.

منتشر شده

کدخبر:37508منبع:تاریخ انتشار:۱۳۹۱ سیزدهم دیلینک خبر: http://www.www.pana.ir/Pages/News-37508.aspx

Bottom of Form

گفتگوی اختصاصی با دبیر کمیته علمی کنگره جهانی روابط عمومی اسلامی

گفتگوی اختصاصی با دبیر کمیته علمی کنگره روابط عمومی/ روابط عمومی اسلامی و تعمیق اخلاق فضیلت محور http://www.shara.ir/view-1983.html

روابط عمومی اسلامی، روابط عمومی متکی بر مفاهیم، اصول و رویکردهای علمی، اخلاقی، رفتاری و سازمانی اسلام است که در صدد گسترش ارتباطات مفید و آگاه دهنده، تحقق منافع مطلوب جامعه، تعمیق اخلاق فضیلت محور، و شکل گیری امت اسلامی بر پایه اسلام ناب محمدی (ص) است.

شارا- روابط عمومی اسلامی، روابط عمومی متکی بر مفاهیم، اصول و رویکردهای علمی، اخلاقی، رفتاری و سازمانی اسلام است که در صدد گسترش ارتباطات مفید و آگاه دهنده، تحقق منافع مطلوب جامعه، تعمیق اخلاق فضیلت محور، و شکل گیری امت اسلامی بر پایه اسلام ناب محمدی (ص) است. دومین کنگره جهانی کارگزاران مسلمان روابط عمومی 18 و 19 آذر ماه با محوریت روابط عمومی اسلامی در تهران برگزار می شود در همین رابطه با دکتر حسن بشیر دبیر کمیته علمی کنگره و استاد ارتباطات بین الملل به گفت و گو  نشسته ایم که در پی می آید:

مصاحبه درباره بیداری اسلامی

بیداری اسلامی، بیداری خویشتن

مصاحبه دکتر حسن بشیر با

نشریه خبری-تحلیلی «بیداری اسلامی»

دانشگاه امام صادق (علیه السلام)

لینکها

http://s3.picofile.com/file/7400899886/ISlamic_Intreview_Cover.pdf.html

http://s3.picofile.com/file/7400903117/ISlamic_Intreview_1.pdf.html

http://s3.picofile.com/file/7400904729/ISlamic_Intreview_2.pdf.html

http://s3.picofile.com/file/7400905692/ISlamic_Intreview_3.pdf.html

http://s3.picofile.com/file/7400906662/ISlamic_Intreview_4.pdf.html

http://s3.picofile.com/file/7400907846/ISlamic_Intreview_5.pdf.html

مصاحبه با ماهنامه همگام آستان قدس رضوی

ماهنامه همگام (آستان قدس رضوی) (سال سوم-شماره ۳۰- اسفندماه ۱۳۸۹)

گفتگو با دکتر بشیر درباره الزامات و بایسته های کار مطبوعاتی در 

آستان قدس رضوی: 

در سایه شناخت حضرت رضا (ع) خادمینش را به مخاطب بشناسانید. 

س 1- در فضای کنونی با توسعه رسانه های مختلف مجازی و تصویری و شنیداری، چه فرصت ها و محدودیت هایی برای رسانه های مکتوب در جذب مخاطبان بوجود آمده است؟

پاسخ: اصولا هیچ رسانه ای تا کنون نتوانسته رسانه دیگر را از ارتباط با مخاطبان خود دور سازد یا کلا از بین ببرد. گر چه می توان گفت که شاید بخشی از مخاطبان برای هر رسانه، با توجه به ویژگی های متفاوت رسانه ها جا به جا یا به عبارتی ریزش داشته باشند، اما هیچگاه هیچ رسانه ای همه مخاطبان خود را به دلیل تحولات ایجاد شده در رسانه های دیگر از دست نداده است. این مساله به دلایل متعددی بستگی دارد. اول: هر رسانه ای، نه تنها از بین برنده رسانه های دیگر نیستند بلکه به نوعی تقویت کننده آنها نیز به حساب می آیند. جریان رسانه ای، یک جریان پیوسته ای است که می توان حلقه های مختلف این جریان را در بستر ارتباطات بهمپیوسته دانست. به عنوان مثال، گر چه تلویزیون بعد از رادیو به وجود آمد، اما هیچگاه نتوانست رادیو را از صحنه ارتباطات خارج سازد، بلکه هم اکنون حتی شیوه ای از ارتباطات رادیویی در تلویزیون مورد استفاده قرار می گیرد. در مورد رسانه های کاغذی نیز مساله مشابهی وجود دارد.

مصاحبه جدید در مورد اخلاق در خبر با روزنامه قدس

رسانه ها، به دروازه بانی اخلاقی خبر نیاز دارند  

مصاحبه اینجانب با روزنامه قدس 

http://www.qudsdaily.com/archive/1389/html/10/1389-10-14/page4.html 

و لینک 

http://parantez.blogsky.com/1389/10/14/post-230

متقاعد سازی رسانه ای

متقاعد سازی رسانه ای در گفت و گو با دکتر حسن بشیر

ایجاد تردید برای پذیرش و تاثیر 

                         http://www.hamshahritraining.ir/news-3064.aspx

مصاحبه جدید من با خبرگزاری برنا

نگاهی به رویکرد جدید خبر در رسانه ملی/عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع):

رویکرد رسانه ملی برای جذب نهایی مخاطب کفایت نمی‌کند

شیوه‌های جدید اگر توام با محتوای غنی خبر نباشد شکست می‌خورند 

http://bornanews.ir/vdchqmnq.23n6zdftt2.html

مصاحبه درباره ششمین کنفرانس روابط عمومی ایران

در گفتگو با دکتر حسن بشیر دبیر کمیته علمی
 کمیته علمی نقش اساسی در پیشبرد اهداف علمی کنفرانس دارد 

http://www.iranpr.org/docs/article-pr/defaultnews.asp?id=1208

کاردکردهای دینی پیامک

کاردکردهای دینی پیامک

حسن بشیر

منبع: ماهنامه مدیریت ارتباطات- خرداد ماه 1389

اصول کلی دینی قابل انطباق با پدیده های جدیدی نظیر پیامک است

بررسی کارکردهای پیامک در عرصه اطلاع‌رسانی دینی در گفت‌وگو با دکتر حسن بشیر؛

اصول کلی دینی قابل انطباق با پدیده‌های جدیدی نظیر پیامک است.

پیام دینی در حوزهای رسانه‌ای مختلف می‌تواند بازنمایی‌های متنوع و متکثری داشته باشد.

به باور دکتر حسن بشیر، اصول کلی روشن و حوزه های علمیه به طور مداوم درگیر مسائل جدید جهانی است، اما پاسخگویی مداوم به این مسائل الزاما به معنای پرداختن به یک نمونه خاص نیست. در بسیاری از موارد جواب های جزئی در پاسخ های کلی نهفته می باشند.

مصاحبه با ایسنا درباره «سواد رسانه ای»

 مصاحبه جدید اینجانب در مورد «سواد رسانه ای» 

با خبرگزاری ایسنا 

 سواد رسانه‌یی جامعه کمرنگ است؟

استاد دانشگاه: سواد رسانه‌یی باید فراتر از آموزش‌های حرفه‌یی صرف به اخلاق به‌کارگیری گسترش یابد

ایسنا: خبرگزاری دانشجویان ایران

سرویس: فرهنگی و هنری - رسانه

کد خبر: 8812-12264

شنبه ۲۲ اسفند ۱۳۸۸ - ۱۰:۴۹

به نظر می‌رسد کمرنگ بودن سواد رسانه‌یی در ایران به آشنایی ناکافی با اصل تکنولوژی از یک طرف و ویژگی‌های آن از طرف دیگر بستگی نزدیکی دارد. گرچه حضور رایانه و اینترنت در زندگی روزمره شهروندان ایرانی افزایش یافته، اما شیوه به‌کارگیری بهینه این تکنولوژی هنوز برای بسیاری مبهم است؛ اخلاق و هنجارهای حاکم بر به‌کارگیری این رسانه نیز از موارد دیگری است که کمتر در کشور به آن پرداخته شده است.

حسن بشیر - رییس دانشکده‌ معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع) - در گفت‌وگو با خبرنگار رسانه خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، با بیان این مطلب اظهار کرد: جهت گیری اطلاعاتی، فاکتور اصلی در میزان توجه به مبحث سواد رسانه‌یی یا آموزش رسانه‌یی است؛ به بیان دیگر حجم اطلاعات را نمی‌توان عامل اصلی بی‌سوادی در حوزه رسانه دانست، ضمن اینکه این مبحث پیش از آنکه در اصل به کارگیری رسانه‌ها تحقق یابد، باید در دیدگاه‌های عملیاتی نسبت به رسانه و چگونگی حضور آن در جامعه محقق شود.

او تصریح کرد: حضور کمرنگ بحث سواد رسانه‌یی یا به‌عبارتی مناسب‌تر آموزش رسانه‌یی (Media Education) تنها به بخش‌های آکادمیک، تالیف و حتی ترجمه در ایران منحصر نیست؛ چراکه اصولا سواد رسانه‌یی بحث جدیدی است که عمر تالیف و تحقیق درباره آن در جهان هم به بیش از دو دهه نمی‌رسد.

وی افزود: جدید بودن تکنولوژی مربوط به رایانه و تحولات جهان مجازی از جمله اینترنت از دلایل توجه کمتر به سواد رسانه‌یی در کشور است؛ چراکه بسیاری از زوایای این تکنولوژی در حوزه مطالعات مربوط به ارتباطات جهانی، همچنان از پیچیدگی‌های فراوانی برخوردار بوده و کتاب‌های موجود در این حوزه نیز نسبتا کم هستند؛ به همین دلیل ترجمه ادبیات مربوط به این حوزه نیز کمتر دیده می‌شود.

این مدرس ارتباطات بین‌الملل با بیان این که رایانه در یک پروسه تاریخی تحولات تکنولوژی در غرب ظهور یافت؛ ولی در کشورهایی از جمله ایران، یک تکنولوژی وارداتی به حساب می‌آید، اضافه کرد: به‌کارگیری این تکنولوژی و آموزش‌های مربوط به آن، در محیط غربی تعریف شده است؛ اما این تعریف در کشورهای دیگر به همان نسبت از روشنی و وضوح برخوردار نیست.

او ادامه داد: ضمن اینکه به یاد داشته باشیم آموزش رسانه‌یی تنها یادگیری نحوه بکارگیری رایانه به عنوان مهمترین مصداق تکنولوژی مدرن در این زمینه نیست؛ بلکه مهمتر از آن، آشنایی با اخلاق به‌کارگیری رسانه است که می‌تواند نوعی از تحول حقیقی در راستای این آموزش تلقی شود که در این زمینه باید دیدگاه‌های جدید و بدیع بسیاری را نیز طراحی کرده و آموزش داد.

وی جهت‌گیری اطلاعاتی را فاکتور اصلی در میزان توجه به مبحث سواد رسانه‌یی یا آموزش رسانه‌یی دانست و افزود: فقر اطلاعات گرچه همیشه می‌تواند در مقایسه با کشورهای مختلف افزایش یا کاهش پیدا کند؛ ولی فاکتور اصلی دراین باره جهت گیری اطلاعاتی است. به عبارت دیگر حجم اطلاعات در این حوزه عامل اصلی بی‌سوادی در حوزه رسانه نیست.

او یاد آور شد: اتفاقا ایران در مقایسه با بسیاری از کشورهای منطقه و حتی اروپایی از اطلاعات بسیار خوبی در حوزه رسانه و تجربیات برنامه‌ریزی یا به‌کارگیری رسانه‌های مدرن برخوردار است؛ اما نکته مهم در این باره جهت‌گیری است نه حجم این اطلاعات و تجربیات، ضمن اینکه این جهت‌گیری می‌تواند زمینه‌های اخلاق به‌کارگیری رسانه‌یی را نیز برمبنای اطلاعاتی که برای به‌کارگیری در سطح جامعه تولید می‌شوند، تنظیم کرده و متعادل کند.

این کارشناس رسانه دلیل اصلی نگاه آکادمیک به سواد رسانه‌یی در ایران را نیز در همین تفاوت جهت‌گیری و دیدگاه عنوان و خاطر نشان کرد: رسانه‌های مدرن از جمله رایانه و اینترنت باید برمبنای خاصی که در برنامه‌ریزی توسعه‌یی هر کشور تعریف شده است به‌کار گرفته شوند؛ چرا که اگر این برنامه توسعه‌یی نتواند حدود این حوزه را مشخص کند، قطعا افزایش کمی به‌کارگیری این تکنولوژی مدرن شاخصی برای توسعه به حساب نخواهد آمد.

دکتر بشیر با اشاره به تجربه انگلیس در این باره اظهار کرد: با وجود آنکه بیش از سه دهه از حضور رایانه در بازار این کشور می‌گذرد؛ اما این وسیله تنها کمتر از یک دهه است که در مدارس انگلیس مورد استفاده قرار می‌گیرد. شاید سوال شود چرا؛ مگر نه اینکه آشنائی با رایانه شاخصی از توسعه به حساب می‌آید. اما این مساله واقعا یک بحث چالشی است و به همین دلیل در انگلیس به عنوان یک رقیب برای آموزش دانش‌آموزان به حساب می‌آمده است.

به گفته وی از نظر کشور انگلیس به‌کارگیری زودرس رایانه در مدارس، نه تنها شاخصی برای توسعه به حساب نمی‌آمد؛ بلکه شاید مانعی برای آموزش جدی دانش‌آموزان و غرق شدن آنان در جنبه‌های دیگر این رسانه و توانمندی‌های آن در حوزه‌هایی مانند سرگرمی نیز محسوب می‌شد؛ بنابراین مسوولان آموزش و پرورش در انگلیس تلاش کردند با یک مطالعه جدی و نسبتا طولانی به سطحی از به‌کارگیری این رسانه در بخشی از زندگی آموزشی دانش‌آموزان برسند که مانعی برای بهینه‌سازی آموزشی به حساب نیاید.

او ادامه داد: اما در ایران این مساله نه تنها مورد توجه دقیق نیست؛ بلکه اخیرا یادگیری یا به‌کارگیری رایانه از اولین مرحله آموزش‌های ابتدایی و حتی قبل از آن شروع شده است، بدون اینکه هیچ مطالعه‌ای در این باره صورت گرفته باشد و این در حالی است که قطعا این حرکت به‌معنای توسعه جدی و حرکتی به سوی آموزش رسانه‌یی تلقی نمی‌شود.

این مدرس ارتباطات در ادامه تاکید کرد: مطمئنا با اصل آموزش در این راستا هیچ مخالفتی وجود ندارد؛ اما باید دید آیا این اقدام واقعا مبنای پژوهشی دارد و آشنایی زودرس دانش‌آموزان رایانه در کنار ایجاد مشغولیات وسیع برای آنان در حوزه‌های ارتباطی، فرهنگی، دینی و بسیاری جنبه‌های دیگر به نفع خود آنان و جامعه نیز خواهد بود.

او تاکید کرد: علاوه بر این باید دانست آیا این آشنایی در چند سال آینده افزایش حوزه توقعات این افراد را در بخش رایانه‌یی به ویژه اینترنت باعث نخواهد شد؛ در حالی که معلوم نیست امکانات موجود در کشور یا حتی چشم‌انداز این امکانات با سرعت آموزش هم گام باشد.

به گفته وی قطعا تعارض جدی میان این توقعات و امکانات، نه تنها می‌تواند بحران‌ساز باشد، بلکه می‌تواند جهت‌گیری‌های منفی حادی را نیز به دنبال داشته باشد؛ بنابراین آموزش رسانه‌یی یا سواد رسانه‌یی پیش از آنکه در اصل به‌کارگیری رسانه‌ها تحقق یابد، باید در دیدگاه‌های عملیاتی نسبت به رسانه و چگونگی حضور آن در جامعه محقق شود؛ زیرا بدون این نگاه عمیق، گسترش به‌کارگیری فیزیکی رسانه‌های جدید نوعی از توسعه و آموزش یا سواد محسوب نمی‌شود.

او ادامه داد: حتی در شرایط نامتعادل می‌توان این گسترش را بی‌سوادی رسانه‌یی و نه سواد رسانه‌یی تلقی کرد. در اینجاست که تفاوت اساسی میان کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه که بیش‌تر به گسترش تکنولوژی و نه به‌کارگیری مناسب آن فکر می‌کنند، روشن می‌شود.

این کارشناس ارتباطات بین‌الملل هم‌چنین درباره برخی کارشناسان حوزه رسانه و ارتباطات ایران که موضوع سواد رسانه‌یی را بحثی آکادمیک می‌دانند، گفت: هر بحثی که به به‌کارگیری تکنولوژی‌های مختلف مربوط است، به دو نوع برنامه‌ریزی آموزشی نیاز دارد که می‌تواند در حوزه‌های خصوصی و عمومی تعریف شود.

وی افزود: مقصود از حوزه خصوصی در اینجا مطالعه دقیق پدیده‌های مختلف در سطح آکادمیک و دانشگاهی و در حوزه عمومی نیز بهره‌برداری‌های عمومی و مردمی از پدیده‌های مختلف است که به هر حال قبل از آن باید به مطالعات و تحقیقات آکادمیک متکی باشد.

او با اشاره به اینکه با چنین نگاهی در مبحث آموزش یا سواد رسانه‌یی با دو مشکل روبه‌رو هستیم، اضافه کرد: یکی از این مشکلات به عدم شناخت حوزه‌های مختلف تاثیرگذاری و تعامل انسان با تکنولوژی‌های رسانه‌یی مدرن مخصوصا در جوامعی مانند جوامع ما که هنوز بسیاری از شیوه‌های ارتباطات سنتی از سطوح ارتباطی مردم حذف نشده است، مربوط می‌شود.

به گفته او این مشکل رسیدن به یک جمع بندی مناسب برای شیوه های آموزشی و به‌کارگیری رسانه‌های مدرن را نیز با چالش روبه‌رو کرده است که خود می‌تواند سطح مناسبات تعاملی میان این رسانه‌ها و افراد جامعه را منحصرا در اختیار دانشگاهیان و پژوهشگران قرار دهد.

به عقیده وی مشکل دیگر سرعت به‌کارگیری رسانه‌های مدرن توسط افراد جامعه است که ضرورت‌های دیگری را برروی آنان دیکته کرده است و اصولا نمی‌تواند منتظر بررسی‌ها و پژوهش‌های آکادمیک باشد. به عبارت دیگر سرعت تزریق رسانه های مدرن، وضعیتی نه چندان حقیقی و شاید نوعی وضعیت کاذب در جامعه به وجود آورده که مسابقه‌ای را تداعی می‌کند که همه افراد جامعه ناچارند در آن شرکت کرده یا بیننده آن باشند که به هر حال نوعی از مشارکت در این مسابقه به حساب می‌آید.

بشیر با بیان اینکه این مسابقه به‌کارگیری رسانه‌های مدرن، مساله آموزش را که باید پیش از این به‌کارگیری مورد توجه قرار گیرد با مشکل جدی روبه‌رو کرده است، افزود: در این وضعیت هیچ تناسبی میان آموزش و به‌کارگیری وجود ندارد. هر تلاشی هم که در این زمینه صورت می‌گیرد نمی‌تواند حجم وسیع به‌کارگیری نامتناسب آن را پوشش دهد.

به گفته او شاید یکی از مشکلات جدی ایجاد چنین فاصله‌ای نیز تلقی صرفا آکادمیک از آموزش در این حوزه است. اگر بحث آموزش رسانه‌یی به عنوان مثال یکی از دغدغه‌های صدا و سیما باشد، می‌توان نوعی از نگاه عمومی به این حوزه را ایجاد کرد.

رئیس دانشکده فرهنگ و‌ ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع) درباره ضرورت های پرداختن به سواد رسانه یی در بخش عمومی جامعه، با بیان اینکه قطعا رسانه های جدید به آموزش های عمومی نیازمند هستند، یادآور شد: البته این آموزش ها تنها به شیوه بکارگیری حرفه یی این رسانه ها محدود نمی شود؛ گرچه این آموزش نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ اما فراتر از آن باید اخلاق بکارگیری این رسانه ها آموزش داده شود.

او افزود: هنگامی که بخش متنابهی از جامعه جوان کشور به لحاظ دسترسی، مثلا به رایانه ساعت‌ها از عمر مفید خود را برای چت کردن و اینترنت بازی صرف می‌کنند، باید نوعی از نگرانی عمومی ایجاد شود که آیا این حرکت می‌تواند برای پیشرفت کشور و ایجاد تحولات مناسب مفید باشد یا ضد ارزش، توسعه و پیشرفت است؛ بنابراین آموزش یا سواد رسانه‌یی باید از حوزه صرف آموزش‌های حرفه‌یی فراتر رفته و به اخلاق بکارگیری نیز گسترش یابد.

به عقیده دکتر بشیر این آموزش‌ها همچنین باید به‌عنوان یک نیاز عمومی در سطح جامعه مطرح شود که در این باره نیز نقش سازمان صدا و سیما و دانشگاه‌ها می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد و در نهایت مدیران دولتی هم باید قبل از تزریق نامناسب و بدون مطالعه تکنولوژی‌های رسانه‌یی در جامعه، به مطالعات همه‌جانبه علمی درباره شیوه و اخلاق به‌کارگیری این رسانه‌ها بپردازد؛ چراکه توسعه کاذب و صوری در این باره می‌تواند ضایعات زیادی را برای کشور در آینده نه چندان دور به وجود آورد.

انتهای پیام

لینک خبر

http://www.isna.ir/fa/news/8812-12264/%D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%AF-%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%8A%D9%8A-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D9%83%D9%85%D8%B1%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87

http://isna.ir/ISNA/NewsView.aspx?ID=News-1505938&Lang=P