بخش دوم مصاحبه دکتر بشیر با روزنامه خراسان درباره ابلاغیه رهبری در حکم آغاز دوره جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی

بررسی اولویت های هفت گانه ابلاغیه رهبری درحکم آغاز دورجدید فعالیت شورای عالی انقلاب فرهنگی

اولویت های 6 گانه برای ترسیم نقشه فرهنگی

روزنامه خراسان

مورخ پنج‌شنبه 8/8/1393

شماره انتشار 18822

خراسان - مورخ پنج‌شنبه 1393/08/08 شماره انتشار 18822

نویسنده: محمدعلی ندائی 

[e-mail]

رهبرمعظم انقلاب اسلامی در حکم آغاز دوره  جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی ،7 اولویت را برای شورا تعیین کردند. روز گذشته در گفت وگو با دکترحسن بشیراستاد ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع) بند اول از این اولویت ها بررسی شد. در نوشتار امروز دکتر بشیر 6 بند دیگر را تحلیل کرده است. به گفته وی رهبرانقلاب در این اولویت ها نقشه فرهنگی سال های آینده شورا را ترسیم کرده اند:

خراسان: تحلیل شما از اولویت های دیگر به ویژه بندهای مربوط به مسائل فرهنگی چیست؟

به نظرمن نکات شش گانه بعدی، نقشه کامل فرهنگی این شورا را برای سال های بعد به خوبی ترسیم می کند. نگاهی به این نقشه معنایی و نکات مهم در این جا ضروری به نظر می رسد:

گفتمان سازی برای جبهه فرهنگی انقلاب

(1) «برخورد فعال و مبتکرانه با جبهه بندی آشکار فرهنگی» میان هواداران فرهنگ انقلابی و اسلامی و معارضان معاند با آن، نکته مهم دیگری است که بیانگر این است که این تفکیک باید با آگاهی، دقت، تبیین، تدبیر و گفتمان سازی صورت گیرد. این مسئله نه تنها در داخل کشور اهمیت دارد بلکه باید خارج از کشور نیز مورد توجه قرار گیرد که تاکنون شورا به این نکته توجه جدی نداشته است.

برای رسیدن به این مقصود، شورا باید تدابیری اتخاذ کند که شیوه دلگرمی و امیدواری و اطمینان را برای انقلابیون و معتقدان به فرهنگ اسلامی ایجاد و معارضان را نگران و نا امید کند. کاری که متاسفانه به خوبی صورت نگرفته است و شاید هم اصلا مورد توجه به عنوان یک مسئولیت مهم شورا نبوده است.

برخورد فعال و مبتکرانه در این جا معنای بسیار عمیق و مهمی دارد، هم فعال بودن، هم سریع بودن، هم توانمند بودن و هم کارا بودن که همراه با خلاقیت و ابتکار باشد، مهم است.

گرفتن تصمیمات مشابه، با کارایی پایین و بدون مطالعه دقیق اجتماعی، فرهنگی و سیاسی نمی تواند تصمیماتی صحیح و قابل اجرا باشد.

انحصارفرهنگ به دولت اشتباه است

(2) توجه به رویش های معتنابه و جوشش های فراوان فعالیت های فرهنگی در سطوح مردمی، مسئله مهم دیگری است که باید شورا به آن توجه دقیق داشته باشد. این خود بیانگر آن است که اولا شورا، تا کنون، توجه کافی به جوشش ها و فعالیت های مردمی در سطوح فرهنگی نداشته، ثانیا، آن ها را به خوبی شناسایی نکرده، ثالثا، به خوبی از آن ها استفاده نکرده و آن ها را به شکل درست وارد میدان فرهنگی نکرده است.

به عبارت دیگر، شورا به اشتباه خود در زمینه انحصار مسئولیت فرهنگی در حوزه دولتی و عدم توجه به قدرت مردم در کمک به حوزه فرهنگ هنوز واقف نبوده و همان راه را ادامه می دهد. در این جاست که باید این سیاست کاملا تغییر کند و مردم، همگام و همراه با دولت به مسئله فرهنگ نه تنها توجه داشته باشند بلکه باید توسط شورا و نیز سایر دستگاه های اجرایی مورد عنایت قرار گیرد و از قدرت و امکانات و اعتقادات آنان به خوبی استفاده شود.

کالاهای فرهنگی درشأن فرهنگ اسلامی ما نیست

(3) بحث محصولات و کالاهای فرهنگی در کشور، متاسفانه در سطوح مختلف محتوایی و شکلی در حد فرهنگ والای اسلامی نیست و باید شورا به این مسئله مهم توجه جدی داشته باشد، مسئله ای که متاسفانه تا کنون شورا نتوانسته یا نخواسته به شکل مناسب در مورد آن تصمیم گیری کند و یا مورد بحث و بررسی قرار دهد.

فرهنگ بدون علم و فناوری معنا ندارد

(4) حرکت علمی و فناوری کشور از اساسی ترین اولویت های کشور است. معظم له در سخنرانی اخیر نیز تاکید فرمودند که افزایش تعداد مقالات گرچه مفید می باشد، اما همه کار علمی این نیست که در تعداد مقالات محصور باشد.

این نکته بسیار مهمی است که متاسفانه توسط استادان و دانشگاه ها نیز مورد غفلت قرار گرفته است. شورا باید ساز و کارهای گوناگون ارزش گذاری علمی در کنار توسعه علمی و فناوری کشور را مورد توجه قرار دهد و به این مسئله حیاتی بیش از گذشته توجه کند. این امر نکته دیگری را بیان می کند که فرهنگ بدون علم و فناوری در شرایط کنونی جهانی نه تنها معنا ندارد، بلکه این دو با همدیگر پیوسته می باشند. بنابراین، نمی توان مفهومی از فرهنگ والا بدون پیشرفت های علمی و فناوری مناسب را برای کشور طراحی کرد و این دو باید همزمان و همگام با همدیگر مورد توجه قرار گیرند.

مهندسی فرهنگی به فراموشی سپرده شده است

(5) مهندسی فرهنگی که قبلا توسط معظم له مطرح شده، مدتی است که به فراموشی سپرده شده است و به واژه ای تبدیل شده که از اصل محتوایی آن دور شده است.

مهندسی فرهنگی، حداقل در سطح پایین آن، تحول در نظام آموزشی و علمی و فرهنگی کشور و ایجاد نوسازی در همه ساختارهای محتوایی و شکلی آن با اتخاذ مدیریت مناسب، مهندسی مطلوب و طراحی کارا می باشد.

این مسئله باید مورد توجه شورا و کلیه دستگاه های اجرایی کشور قرار گیرد. در همین راستا، تحول در علوم انسانی که «هنوز به سرانجام مطلوب نرسیده است»، باید مورد توجه قرار گرفته و مهندسی و مدیریت جدیدی را در مورد آن به کار برد. به عبارت دیگر، تا کنون هر آنچه که در این زمینه گفته شده و اتخاذ شده نه تنها شاید نامناسب باشد، بلکه حداقل نامناسب، غیرمطلوب، ناکارا، غیر مدبرانه و عمیق و اجرایی نبوده است و باید به این مسئله نگاه جدیدی انداخت.

ویژگی های جلسات شورا

(6) شورا نباید به هیچ وجه از تشکیل جلسات با ویژگی های ذیل غفلت ورزد.

- جلسات به طور منظم و به موقع تشکیل شود. گرچه خود این امر بیانگر این است که گاهی نیز چنین نبوده است، اما تاکید بر دو ویژگی «منظم بودن» و «به موقع» بودن بیانگر اهمیت آن بیش از گذشته است. به موقع بودن، نیز بیانگر امر دیگری است که نه تنها ناظر به تشکیل جلسه در زمان مقرر است، بلکه در زمان مناسب، به روز بودن، توجه به زمان طرح مسائل و غیره نیز می تواند باشد که باید مورد دقت قرار گیرد.

- حضور فعال و با مطالعه و سازنده اعضای شورا در این زمینه نیز با مشکل روبه رو بوده است که مورد تاکید معظم له قرار گرفته است. حضور فعال، تنها حضور شکلی و به موقع از نظر زمان جلسه نیست، بلکه این حضور باید فعال باشد که این فعالیت باید توام با «مطالعه» و «سازندگی» باشد. به عبارت دیگر حضور سازنده و با مطالعه قبلی در شورا عامل موثری در موفقیت شوراست.

- تاکید بر حضور فعال، با مطالعه و سازنده نه تنها باید شامل کلیه اعضای حقیقی باشد، بلکه باید رؤسای محترم قوای سه گانه نیز با همین ویژگی ها در جلسات حضور داشته باشند. این حضور همچنان باید فعال، با مطالعه و سازنده باشد.

- شورا برای بحث و بررسی، علاوه بر مطالعه قبلی، باید وقت و زمان کافی داشته باشد و لازم است که همراه با همت و تلاش کافی، برای بررسی مسائل فرهنگی اقدام و تصمیمات خود را با همین ویژگی اتخاذ کند و از شتابزدگی در این زمینه به شدت پرهیز کند. مصوبات باید از پختگی، کارایی، جامعیت و تناسب همه جانبه با مسائل مختلف جامعه و امکانات قوای سه گانه برخوردار باشد.

مهم ترین نکات مطلب

تفکیک میان هواداران فرهنگ انقلابی و معارضان معاند با آن باید با آگاهی، دقت، تبیین، تدبیر و گفتمان سازی صورت گیرد. این مسئله نه تنها در داخل کشور اهمیت دارد بلکه باید در خارج از کشور نیز مورد توجه قرار گیرد ؛امری که تا کنون شورا به این نکته توجه جدی نداشته است.

شورا به اشتباه خود در زمینه انحصار مسئولیت فرهنگی در حوزه دولتی و توجه نکردن به قدرت مردم در کمک به حوزه فرهنگ هنوز واقف نبوده و همان راه را ادامه می دهد.

فرهنگ بدون علم و فناوری در شرایط کنونی جهان نه تنها معنا ندارد، بلکه این دو با همدیگر پیوسته می باشند.