شرح درس روشهای پژوهش در فرهنگ و ارتباطات-دانشگاه امام صادق (ع)- نیمسال اول 1392

باسمه تعالی

معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی

شورای‌آموزشی و تحصیلات تکمیلی

کاربرگ طرح درس و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دانشجویان

سال تحصیلی:  1392   نیمسال: اول

عنوان دانشکده/ بخش: معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات

عنوان درس: روشهای پژوهش در فرهنگ و ارتباطات	تعداد واحد: 2	مقطع درس: کارشناسی
گروه آموزشی مسئول درس: ارتباطات و فرهنگ		زبان تدریس: فارسی
1.      هدف درس: آشنایی و شناخت نظری و عملی دانشجویان با روش‌های کیفی در حوزه‌ی فرهنگ و ارتباطات 2.      توانمندسازی عملیاتی دانشجویان در اجرای روشهای کیفی برای انجام تحقیقات به ویژه پایان نامه ها.		استاد درس: دکتر حسن بشیر [e-mail] [e-mail] کمک استاد: محمد صادق نصراللهی [e-mail]

  

نحوه‌ی ارائه‌ی درس: 1.      توجه یکسان و همزمان در طول ترم به مباحث تئوریک و عملیاتی (کارگاهی) 2.      ایجاد قابلیت در دانشجویان نسبت به پیاده‌سازی روش‌ها 3.      آموزش روش‌های متنوع و پرکاربرد در حوزه‌ی فرهنگ و ارتباطات 4.      استفاده از تجربه‌ و کارهای محققین خبره در روش‌های مختلف تقسیم‌ بندی کلی کلاس‌: 1.        مباحث نظری و تئوریک 2.       مباحث کارگاهی،‌ ارائه‌شده توسط استاد و کمک استاد یا یک محقق خبره در زمینه‌ی مرتبط (در صورت امکان) روش ارزیابی درس: ·        امتحان میان ترم:‌ از 20 نمره 1-      امتحان کتبی : 10 نمره 2-      تکالیف هفتگی:‌10 نمره ·        امتحان پایان‌ترم: نمره از 20 به شرح ذیل: o       امتحان کتبی: 10 نمره o       فعالیت‌های طول ترم شامل تهیه و ارائه پژوهش: 10 نمره §         گروههایی در کلاس تعیین خواهند شد که بر اساس هر درس یک کار عملیاتی گروهی باید ارائه کنند. §        هر دانشجو در گروه باید کار خاصی را در رابطه با تحقیق انجام و آن را مشخص نماید. §        همزمان نمره تدوین تحقیق و ارائه آن محاسبه می شود. §        همه گروهها تحقیق مورد نظر برای ارائه را انجام خواهند داد. §        بهترین گروه در هر روش، تحقیقات تفصیلی آخر ترم را به شکل گروهی تهیه و در زمان مقرر تحویل خواهند داد. §        توزیع نمرات این بخش: ·        تکالیف کوتاه هفتگی فردی با ارائه آن: 4 نمره ·        تحقیق بلند گروهی آخر ترم: 6 نمره

عناوین و سرفصلهای درس

هفته	موضوع	سرفصل	ارائه دهنده	منبع
(هفته اول)	(جلسه اول) مقدمه ای در مورد ابعاد و مسائل درس	معرفی درس، توزیع درس، اهداف درس مروری برتفاوت های روشهای کمی و کیفی	استاد درس	محمدپور، احمد (1389) صص: 149-157.
	(جلسه دوم) معرفی روشهای کیفی	ادامه مروری بر تفاوت های روشهای کمی و کیفی + تکلیف دانشجویان	استاد درس و کمک استاد	محمدپور، احمد (1389)  صص: 149-157.
هفته دوم	(جلسه اول) مشاهده	مباحث نظری (مشاهده)	استاد درس	عاملی، سعید رضا (1392): صص 251 تا 271.
	(جلسه دوم) مشاهده	بقیه مباحث نظری (مشاهده) + تکلیف دانشجویان	استاد درس یا کمک استاد	1-عاملی، سعید رضا (1392): صص 251 تا 271. 2-محمدپور، احمد (1389)، صص 138- 148.
هفته سوم	(جلسه اول) مشاهده	مقاله عملیاتی (مشاهده)	استاد یا کمک استاد	قبل از درس تعیین می شود
	(جلسه دوم) مشاهده	کار عملیاتی (مشاهده)	کمک استاد و دانشجویان	کار عملیاتی
هفته چهارم	(جلسه اول) مصاحبه	مباحث نظری (دلفی)	استاد	عاملی، سعیدرضا (1392) صص 273 تا 295.
	(جلسه دوم) مصاحبه	بقیه مباحث نظری (دلفی) + تکلیف دانشجویان	استاد یا کمک استاد
هفته پنجم	(جلسه اول) مصاحبه	مقاله عملیاتی (دلفی)	استاد یا کمک استاد	قبل از درس تعیین می شود
	(جلسه دوم) مصاحبه	کار عملیاتی دانشجویی (مصاحبه)	کمک استاد و دانشجویان	کار عملیاتی
هفته ششم	(جلسه اول) روش داده بنیاد	مباحث نظری (داده بنیاد)	استاد	1- لیندلف، تامس و تیلور، برایان(1388)، صص277-282 2-استراس، آنسلم و  کوربین، جولیت‌ام(1387)
	(جلسه دوم) روش داده بنیاد	بقیه مباحث نظری (داده بنیاد) + تکلیف دانشجویان	استاد یا کمک استاد	1- لیندلف، تامس و تیلور، برایان(1388)، صص277-282 2-استراس، آنسلم و  کوربین، جولیت‌ام(1387)
هفته هفتم	(جلسه اول) روش داده بنیاد	مقاله عملیاتی (داده بنیاد)	استاد یا کمک استاد	قبل از درس تعیین می شود
	(جلسه دوم) روش داده بنیاد	کار عملیاتی دانشجویی (داده بنیاد)	کمک استاد و دانشجویان	کار عملیاتی
هفته هشتم	(جلسه اول) روش چارچوب سازی	مباحث نظری (چارچوب سازی)	استاد	منبع تعیین می شود
	(جلسه دوم) روش چارچوب سازی	بقیه مباحث نظری (چارچوب سازی) + تکلیف دانشجویان	استاد یا کمک استاد	منبع تعیین می شود
هفته نهم	(جلسه اول) روش چارچوب سازی	مقاله عملیاتی (چارچوب سازی)	استاد یا کمک استاد	قبل از درس تعیین می شود
	(جلسه دوم) روش چارچوب سازی	کار عملیاتی دانشجویی (چارچوب سازی)	کمک استاد و دانشجویان	کار عملیاتی
هفته دهم	(جلسه اول) نشانه شناسی	مباحث نظری (نشانه شناسی)	استاد	کوثری،مسعود (1387) صص 31-56.
	(جلسه دوم) نشانه شناسی	بقیه مباحث نظری (نشانه شناسی) + تکلیف دانشجویان	استاد یا کمک استاد	کوثری،مسعود (1387) صص 31-56.
هفته یازدهم	(جلسه اول) نشانه شناسی	مقاله عملیاتی (نشانه شناسی)	استاد یا کمک استاد	قبل از درس تعیین می شود
	(جلسه دوم) نشانه شناسی	کار عملیاتی دانشجویی (نشانه شناسی)	کمک استاد و دانشجویان	کار عملیاتی
هفته دوازدهم	(جلسه اول) روش تحلیل گفتمان	مباحث نظری (تحلیل گفتمان)	استاد	بشیر، حسن (1389، 1390، 1391)
	(جلسه دوم) روش تحلیل گفتمان	بقیه مباحث نظری (تحلیل گفتمان) + تکلیف دانشجویان	استاد یا کمک استاد	بشیر، حسن (1389، 1390، 1391)
هفته سیزدهم	(جلسه اول) روش تحلیل گفتمان	مقاله عملیاتی (تحلیل گفتمان)	استاد یا کمک استاد	قبل از درس تعیین می شود
	(جلسه دوم) روش تحلیل گفتمان	کار عملیاتی دانشجویی (تحلیل گفتمان)	کمک استاد و دانشجویان	کار عملیاتی
هفته چهاردهم	(جلسه اول) فلسفه روش یا پارادایم های حاکم بر روش	مباحث نظری (روش کمی و کیفی)	استاد	ویمر، راجر دی و دومینیک،‌ جوزف آر (1384)، صص 161-163. محمدپور،
	(جلسه دوم) فلسفه روش یا پارادایم های حاکم بر روش	بقیه مباحث نظری (روش کمی و کیفی) + تکلیف دانشجویان	استاد یا کمک استاد	ویمر، راجر دی و دومینیک،‌ جوزف آر (1384)، صص 161-163. محمدپور،
هفته پانزدهم	(جلسه اول) فلسفه روش یا پارادایم های حاکم بر روش	مقاله عملیاتی  (روش کمی و کیفی)	استاد یا کمک استاد	قبل از درس تعیین می شود
	(جلسه دوم) فلسفه روش یا پارادایم های حاکم بر روش	مباحث عملیاتی  (روش کمی و کیفی)	استاد یا کمک استاد	قبل از درس تعیین می شود
هفته شانزدهم	(جلسه اول)	رفع اشکالات کلی درس	استاد یا کمک استاد	ندارد
	(جلسه دوم)	جمع بندی کلی درس	استاد و کمک استاد	ندارد

منابع درس:

1.      لیندلف، تامس و تیلور، برایان (1388) روش‌های تحقیق کیفی در علوم ارتباطات، ترجمة عبد الله گیویان، تهران:‌ همشهری.

2.      فلیک، اووه (1391) درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمة هادی جلیلی، تهران:‌ نشر نی.

3.      ویمر، راجر دی و دومینیک،‌ جوزف آر (1384) تحقیق در رسانه‌های جمعی، ترجمة کاووس سید امامی، تهران: سروش.

4.      عاملی، سعیدرضا (1392) روش های تحقیق در مطالعات فرهنگی و رسانه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

5.      محمدپور، احمد (1389) فرا روش، تهران: انتشارات جامعه شناسان.

6.      استراس، آنسلم و کوربین، جولیت‌ام(1387) اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنایی، رویه‌ها و شیوه‌ها، ترجمة: بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

7.      بشیر، حسن و همکاران (1389) خبر، تحلیل شبکه ای و تحلیل گفتمان، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).

8.      - بشیر، حسن (1390) رسانه های بیگانه: ‌قرائتی با تحلیل گفتمان، از:‌ مجموعه تحلیل گفتمان رسانه های جهان (کتاب اول)، چاپ اول، پائیز 1390، تهران:‌ انتشارات سیمای شرق و ماهنامه مدیریت ارتباطات.

9.      بشیر، حسن (1391) رسانه های بیگانه: ‌قرائتی با تحلیل گفتمان، از:‌ مجموعه تحلیل گفتمان رسانه های جهان (کتاب دوم)، چاپ اول، پائیز 1391، تهران:‌ انتشارات سیمای شرق و ماهنامه مدیریت ارتباطات.

10.   کوثری،مسعود (1387) نشانه‌شناسی رسانه‌های جمعی، رسانه، شماره‌ی 73، صص 31-56.